Leven met een partner met een psychiatrisch ziektebeeld

Liefde is blind. In de eerste maanden is alles aan de ander leuk, mooi en geweldig en daarna leer je elkaars kleine onhebbelijkheden gewoon te accepteren. Maar wat als je partner lijdt aan een psychisch of psychiatrisch ziektebeeld. Hoe en hoelang kun je hem of haar steunen zonder er zelf aan onderdoor te gaan. En bij wie kun jij terecht met je verhaal?

Ik moet je iets vertellen

Slechts zelden zegt iemand je op de tweede date: “Luister, voor we verder gaan, ik lijd aan chronische depressie, ik ben manisch-depressief, ik heb een borderlinestoornis en af en toe schiet ik in een psychose en moet ik opgenomen worden.” Soms omdat iemand het zelf niet weet en soms omdat hij of zij het niet durft te vertellen. Dan is het nog maar de vraag hoe lang het duurt voor je er als partner achter komt. Het kan natuurlijk ook zo zijn dat iemand nog niet ziek was op het moment dat je elkaar leerde kennen.

Je blinde vlek

Vaak pik je de signalen in het begin nog niet zo op. Waarom zou je ook. Wanneer je verliefd bent, ben je biologisch voorgeprogrammeerd om alleen het allerleukste van iemand te zien. Maar ook als je iemand al heel lang kent ben je niet zo scherp op kleine veranderingen in gedrag. Een enkel incident leg je al snel naast je neer. Pas na een tijdje (en in sommige gevallen is dat jaren) valt het je op wanneer je partner steeds vaker vreemd reageert. Moe, neerslachtig, opvliegend, vergeetachtig of angstig. Ook minder eten, een verstoord slaappatroon, een toename in alcohol of drugsgebruik kunnen signalen zijn.

Machteloos

Het lastige is dat tegen de tijd dat je als partner door hebt dat er echt een probleem is, de persoon zelf vaak al een stuk dieper in zijn of haar ziekte terecht is gekomen. En dergelijke problemen zijn vaak niet met een lang weekendje rust of een goed gesprek opgelost. In ernstige gevallen kan iemands ziektebeeld een relatie of gezinssituatie behoorlijk ontwrichten. Als partner voel je je vaak volkomen machteloos. Je probeert allerhande oplossingen aan te dragen, wil graag helpen, praat eindeloos en toch zie je die ander steeds meer afstand nemen. Het contact lijkt minder te worden. 

Schuldgevoel en loyaliteit

Veel mensen schuiven zichzelf soms volledig aan de kant in de zorg voor hun zieke partner. Dat is heel lief maar kan ook leiden tot uitputting en depressieve klachten bij jezelf. Het is helemaal niet egoïstisch om ook voor jezelf te kiezen. Om af en toe even weg te gaan, iets voor jezelf te doen. In sommige gevallen is de problematiek zelfs zo ernstig dat je geen uitweg ziet dan om uit zelfbescherming de relatie te beëindigen. Velen vinden dat echter moeilijk. Ze vechten tegen hun eigen schuldgevoel en loyaliteitsgevoel aan de ene kant en de diepe wens om weer een gewoon en gezond leven te leiden aan de andere kant.

Weet dat leven met een partner met een psychisch of psychiatrisch ziektebeeld voor iedereen zwaar is. Het is volkomen begrijpelijk dat je dat als partner niet allemaal in je eentje kunt dragen. Gelukkig zijn er tegenwoordig steeds meer initiatieven die ook de partner van een patiënt ondersteunen. Neem contact op met ons voor meer informatie hierover.